Chúng tôi vừa chứng minh rằng thay dầu xe bạn một cách cẩn thận là rất quan trọng. Điều thiết yếu là động cơ xe ô tô của bạn phải có dầu sạch để làm việc một cách phù hợp. Nhưng bạn vẫn có thể đang phân vân không biết loại dầu nào là chính xác và nó làm việc như thế nào.
Chúng ta hãy bắt đầu với những khái niệm cơ bản. Dầu dùng cho xe ô tô có 2 thành phần cơ bản: Dầu gốc và chất phụ gia,dầu gốc cho phép dầu ô tô thực hiện được chức năng chính của nó là bôi trơn các bộ phận chuyển động để bảo vệ chúng chống lại sự mài mòn gây ra bởi lực ma sát. Các chất phụ gia cung cấp sự bảo vệ bổ sung cho động cơ bằng việc giúp ngăn dầu không bị hỏng ở điều kiện nhiệt độ khắc nghiệt trong động cơ.
Dầu gốc được tinh lọc từ dầu thô (loại dầu ở trạng thái tự nhiên khi được bơm lên từ lòng đất). Dầu thô phải trải qua hàng loạt quá trình tinh lọc trước khi thu được dầu gốc thích hợp cho việc sử dụng làm dầu động cơ. Những thành phần không mong muốn như là chất sáp ,các hợp chất chứa lưu huỳnh và chứa nitơ phải bị loại bỏ. Các hidrocacbon không no phải được tách hay biến đổi thành những phân tử ổn định hơn. Dầu thô trước tiên được phân tách bằng phương pháp chưng cất chân không thành các nhóm phần tử hoặc các khoảng độ nhớt. các phần nhỏ khác nhau được dùng để sản xuất dầu gốc sẽ được xử lý tiếp bằng việc kết hợp rất nhiều các quá trình tinh lọc như là:
- Tách dung môi : tách các hidrocácbon bão hòa và không bão hòa có trong tự nhiên
- Hydrofinishing: tách các hợp chất chứa lưu huỳnh và nito, cải thiện màu sắc, sự oxy hóa và khả năng bền nhiệt của dầu gốc.
- Hydrotreating (Xử lý hidro): biến các phần tử hidrocacbon không no thành các hydrocacbon no để giúp cải thiện năng xuất trước giai đoạn tách dung môi. Quá trình này cũng giúp loại bỏ 1 lượng lớn các hợp chất chứa lưu huỳnh và 1 vài hợp chất chứa nitơ.
- Hydrocracking (đề hydro hoá) là 1 quá trình phức tạp mà trong đó các phân tử trong fraction dầu gốc được sắp xếp lại thành các phần tử hidrocacbon no mong muốn. Số lượng của các hydrocacbon no lớn hơn rất nhiều so với các phần tử đó đạt được trong quá trình xử lý hidro và tách chiết dung môi.
- Quá trình đồng hóa hidro khi tiến hành cùng với quá trình đề hydro hoá có thể chuyển các phân tử của dầu gốc fraction………… thành dạng ổn định nhất có thể.
Một mình dầu gốc không đủ để bảo vệ động cơ của bạn. 1 loại dầu ô tô cần phải thực hiện hàng loạt chức năng trong hàng loạt điều kiện vận hành máy. Vì vậy vài chất phụ gia được kết hợp để tạo nên công thức.
- Phụ gia làm sạch và chát phân tán được sử dụng để duy trì sự sạch sẽ của động cơ giữ hàng loạt chất gây ô nhiễm ở trạng tháI phân tán/lơ lửng tốt, ngăn chúng khỏi bị lắng lại trên những bộ phận động cơ thiết yếu.
- Chất ức chế rỉ sắt và ăn mòn được thêm vào để bảo vệ đông cơ khỏi nước và axit được hình thành như các sản phẩm phụ của quá trình đốt cháy.
- Chất chống oxy hóa được thêm vào để ức chế quá trình oxi hóa điều có thể dẫn tới sự cô đặc dầu và tạo ra cặn dầu.
- Chất chống hao mòn tạo nên1 lớp màng bên trên bề mặt kim loại giúp ngăn ngừa sự tiếp xúc giữa kim loại với kim loại.
- Chất thay đổi độ nhớt và chất hạ điểm chảy giúp cải thiện tính chất chảy của dầu động cơ.
Bây giờ bạn đã biết dầu nhớt ô tô là gì, nó được sản xuất như thế nào,nó làm việc ra sao. Đây là phần dễ nhầm lẫn nhất của cả các loại.
- - Để dầu nhớt ô tô thực hiện được chức năng chính của nó là bôi trơn thì độ nhớt của nó (tiêu chuẩn đánh giá độ đặc hay khả năng chống lại sự chảy của nó) phảI có khả năng duy trì trong các điều kiện nhiệt độ khắc nghiệt của động cơ. Dầu sẽ loãng ra khi bị làm nóng và đặc lại khi bị làm lạnh. Việc lựa chọn mức độ nhớt thích hợp với nhiệt độ môI trường xung quanh vùng vị trí địa lý bạn sống trở nên cự kỳ quan trọng.
- - Dầu đơn chức năng là loại dầu có độ nhớt được xác định chỉ ở 1 nhiệt độ, cao hay thấp. Dầu đa năng phảI đáp ứng đồng thời yêu cầu về độ nhớt ở cả nhiệt độ cao và thấp.Điều này đã khiến cho dầu đa năng trở thành sự lựa chọn dẽ dàng và phổ biến cho các lái xe trong suốt cả năm, những người phải trải qua cả mùa hè nóng nực lẫn mùa đông khắc nghiệt.Chúng dễ dàng được nhận ra bới 2 sự lựa chọn độ nhớt ( ví dụ 10w- 30trong đó 10w là nhiệt độ thấp hay sự lựa chọn cho mùa đông còn 30 là sự lựa chọn cho nhiệt độ cao. Nó là chất phụ gia biến tính độ nhớt tạo ra hiệu ứng đông đặc lại ở nhiệt độ cao nhưng không hoạt động ở nhiệt độ thấp.
Những thông tin có liên quant tới tiêu chuẩn, độ nhớt và tính năng tiết kiệm năng lượng cuả 1 loại dầu có thể tìm kiếm trong phần dịch vụ của viện xăng dầu Mỹ được bằng khái niệm “ Donut”. Biểu tượng này thể hiện sự đánh giá của API. Sự phân loại gồm 2 chữ cái để xác định mức độ chất lượng của dầu ô tô và loại phương tiện nào là phù hợp với nó. Chữ cáI đầu tiên “ S” biểu thị loại dầu đó phù hợp cho “ cháy tia” hay động cơ chạy bằng gas. Chữ cái đầu tiên la “ C” biểu thị loại dầu đó được dùng cho “cháy nén” hay động cơ diezel. Chữ cái thứ 2 trong mỗi loại biểu thị tiêu chuẩn của mỗi loại đó. Trong loai “ S” tiêu chuẩn tăng vì loại này xuyên suốt bảng chữ cái. Tuy nhiên điều này loại không đúng với loại “C” vì sự phân loại và cách sử dụng cho các loại phương tiện sử dụng dầu diesel khác biệt rất lớn. Điều quan trọng là đề cập tới hướng dẫn sử dụng cho người tiêu dùng để có lời khuyên thích hợp cho tiêu chuẩn.
Ở giữa phần Donut là sự phân loại độ nhớt của SAE (Hiệp hội kỹ sư ô tô Mỹ). Phía cuối của Donut dành để nói về tính năng tiết kiệm năng lượng của loại dầu như được khẳng định trong kiểm tra tiêu chuẩn công nghiệp.
Nếu 1 loại dầu đáp ứng được cả tiêu chuẩn “S” mới nhất cuả dịch vụ API và tiêu chuẩn tiết kiệm năng lượng hiện tại nó cũng có thể mang biểu tượng chất lượng được biết đến như là “ starburst”. Biểu tượng này sẽ luôn được tìm thấy ở phía trước nhãn mác.